Nuk e harroi xhaminë e lagjes Garuc,
i bardhi Hoxhë…
17 gusht 2015
Sa herë kaloj në
lagjen Garuc dhe vështroj vendin e
vakëfit të saj, aty ku dikur kishte një
xhami, më vjen ndër mend Hoxha, i bardhi
Hoxhë…
Nuk më hiqet nga mendja insistimi i tij
i vazhdueshëm; në takime të
drejtpërdrejta, me letra, me telefonata,
në të gjitha format…
H. Vehbi S. Gavoçi, u dishru për ta
rindërtuar atë xhami të vogël, ku dekada
më parë kishte shërbyer si imam e hatib,
i ati, H. Sulejman Gavoçi… Në fund të
fundit ajo ishte edhe xhamia e lagjes së
tij, aty afër kishte shtëpinë e vjetër,
ku ishte lindur e ku kishte kaluar
fëmijërinë e parë, derisa një ditë…
Në një prej atyre ditëve, kur fëmijëria
burrërohet dhe kujtimet e saj barten në
valixhet e udhëtimeve të gjata pa kthim,
larg shtëpisë, larg lagjes, larg
xhamisë, shokëve e mësuesve, vendlindjes
e të dashurve.., larg, pa kthim…
Në një prej atyre ditëve, pasi H.
Sulejmani kishte vendosur të emigronte
për hir të Zotit, për të ardhmen e
fëmijëve të tij, teksa shihte se në
sfondet e largëta të Shkodrës e të mbarë
Shqipërisë, errësira dhe njerëzit e saj,
ishin bërë të gati të vërshonin me tërë
fuqitë e tyre… Dhe, historia vërtetoi se
ashtu ishte, ashtu ndodhi, ashtu vazhdon
të jetë…
Nga ajo ditë e derisa mbylli sytë (në
vitin e afërt 2013), Hoxha nuk e harroi
xhaminë e lagjes, mihrabin e babës së
dashur, minberin, prej ku zëri i tij
kumbues, tamam si në ato ditë, kur dilte
në llogoret e mbrojtjes së qytetit
kundër malazezëve, thërriste pa pushim
për besim, shpresë, dritë, të ardhme e
qëndrueshmëri… Nuk e harroi xhaminë e
lagjes Garuc, i bardhi Hoxhë…
Më kujtohet edhe ajo ditë, kur, me
porosi të Hoxhës, kisha mbërritur para
derës së Myftinisë Shkodër, për të
biseduar me vetë Myftiun. Isha bartës i
një amaneti të madh nga Hoxha… Asokohe
isha student në Damask. Isha kthyer për
pushimet e verës. Kujtoj se në takim, te
Myftiu, një dëshirë e madhe për kryerjen
e amanetit dhe finalizimin e tij më
kishte pushtuar. Mezi prisja të mbaronte
biseda e jonë me një pohim a miratim të
Myftiut, ndonëse ajo ende nuk kishte
filluar… (Më vonë do më rezultonte se
ajo ishte e mbaruar, që pa filluar)…
Më kujtohet sesi Myftiu, pasi i
komunikova se Hoxha më kishte nisur me
një amanet, kërkesën për ndërtimin e
asaj xhamie të shtrenjtë për të dhe
kujtimet e tij, nga fondet e familjes,
thirri administratorin (një person që
nuk ia kujtoj as emrin, as më intereson
t’ia kujtoj tani), i cili, si ta kishte
shabllon të gatshëm përgjigjen, e mbylli
pa e hapur mirë si bisedë…
I heshtur e pa fjalë, dola nga ajo zyrë,
duke menduar se çfarë do t’i thoja
Hoxhës… Si do ia komunikoja përgjigjen e
marrë në myftini? T’i thoja se një pjesë
toke e ka zënë filani e një pjesë tjetër
shteti? Aty ka ndërtuar iksi, ndërsa
ypsiloni ka nisur procedurat për të
legalizuar një llokme më tutje? Apo t’i
thoja se..? Çfarë t’i thoja?
Pamundësia e myftinisë asokohe, për t'i
dhënë drejtim kësaj kërkese, ishte një
dhembje më shumë, që i shtohej
përgjigjes negative dhe faktit, se
xhamia e shumëdëshiruar, ndoshta nuk do
të ndërtohej më në atë vend… Ose, të
paktën, kështu përktheheshin fjalët,
letrat dhe realiteti i dëshmuar mbi
tokën-letër e fakteve konkrete-bojë e
zezë…
Pastaj, teksa vështroj një dyqan të madh
para syve të mi, tamam mbi vakëfin e
xhamisë, më kujtohet poshtërsia e një
ish-drejtori të ALUIZNI-t Shkodër, që
pas shumë gjarpërimesh, i legalizoi të
afërmit të tij atë objekt, pengesë për
rikthimin e vakëfit të shenjtë në
shenjtërinë e tij dhe legjitimitetin e
mohuar…
Poshtërsi, po, po, poshtërsi! E di mirë,
se një thirrësi islam nuk i shkon të
përdorë këtë zhargon fjalësh, por disa
realitete të hirta në qytetin tim të
deformuar, nuk mund të përkthehen
ndryshe, vetëm se me një numër të
caktuar fjalësh, që shpesh, edhe pse nuk
na pëlqen t’i themi, jemi të detyruar,
jashtë vullnetit…
Më kujtohen tërë këto dhe mendoj me vete
sesa harame janë akumuluar në këtë vend,
ku dikur burrëria e besimit, geni islam
dhe trashëgimia e vlerave familjare
tregoheshin me gisht, si nishan, ndërsa
sot… dhe, më dhemb..?!
Mendoj me vete se sa harami futet në
barqet e hallkut, pa pyetur për
origjinën, burimin, pasojat..?! Sa
familje jetojnë mbi toka të zaptuara,
mbi ish-varreza muslimane, mbi troje të
shenjta, që nuk janë të tyret, as mund
të jenë, edhe pse një ligj vjedhacak, a
një bracni bashkëkohore, ia ka
legjitimuar…
Mendoj me vete, se sa të shumtë janë
ata, që mezi presin të vishen edhe me
rrobat e fetarizmit, si kameleonë a
kllounë cirqesh, si e si të zhvasin
diçka jo të tyren; diku një dyqan vakëf,
diku një tokë vakëf, pale se nuk kanë
asnjë të drejtë, pale se është HARAM,
pale se harami të del për hundësh!
Dhe, Zot na ruaj, sa të dhimbshëm që e
ka harami fundin, në këtë botë para
ahiretit, sidomos, kur të vijnë ndër
mend ajete e hadithe të panumërta, që
tërheqin vëmendjen e secilit për t’u
ruajtur në jetë dhe për të mos shkelur
hakun e tjetrit… Sepse tjetri, kur të
preket haku i tij, kthehet në person të
shkelur, në njeri që i është bërë
zullum…
Dhe, për këtë kategori njerëzish; të
shkelurit që i është bërë zullum, i
Dërguari i Zotit thoshte: “Ruaju lutjes
së atij që i është bërë padrejtësi, se
në mes saj dhe All-llahut, nuk ka
perde!”[1]
Ndjej dhembje pa fund për të
gjithë... Sidomos për zullumqarët! Dua
të udhëzohen, të kthehen nga harami i
shkeljes së vakëfit të shenjtë, nga
arroganca primitive dhe injoranca e
shkeljes aty ku nuk u takon, e s’u ka
takuar asnjëherë!
Lutem me zemër… Por, kjo lutje dhe kjo
dëshirë, në vetvete nuk janë shenjë
thyerje, as tërheqje, JO, pasha hakun e
Zotit!
Ato, në fakt, janë një betim personal
dhe një angazhim institucional (sa të
jem në krye të këtij institucioni që
përfaqësoj), për të mos u ndalur
asnjëherë përpara këtij modeli
zullumqarësh, për të mos toleruar
asnjeri, që i ka marrë kryti erë dhe
mendon se vakëfet janë han pa portë dhe
mall pa zot!
Dhe ndalem për një moment dhe vështroj
një foto të Hoxhës… Nëpërmjet
buzëqeshjes së tij marr forcë dhe kurajo
për të ecur përpara, i bindur më shumë
se kurrë, se në rrugën e kthimit të së
drejtës së dhunuar, do të kesh përherë
mbrojtjen e Zotit dhe bekimet e Tij…
Ndërsa zullumi, e ka dritën e shkurtër.
Në fakt, drita e tij nuk ndriçon, nuk ka
ndriçuar, as ka për të ndriçuar kurrë!
Dhe, sërish më kujtohet Hoxha, që
asnjëherë s’e harroi xhaminë e lagjes
Garuc, derisa ndërroi jetë i dishruem
për një prekje kujtimi të shkelur e të
mohuar, padrejtësisht… I bardhi Hoxhë… I
bardhi kujtim… E shkelura Xhami…
Imam
Muhamed B. Sytari
Shkodër, më 17 gusht 2015
[1] Transmetuar nga Bukhariu, nga Ibn Abbasi (r.a).
 |
