Myftinia Shkodër

Të gjitha falënderimet e plota dhe madhështia absolute i takojnë vetëm All-llahut, Zotit të vetëm të botëve, i Cili na udhëzoi drejt punës dhe sakrificës në jetë, për të jetuar me bekimet e Tij dhe për ta shijuar hallallin e pasurisë, që vjen nga rizku i Tij. Thotë në Kur’anin Famëlartë: “Ai është që tokën jua bëri të përshtatshme, prandaj ecni nëpër pjesë të saj dhe shfrytëzoni begatitë e Tij”[1]
           
Salavatet dhe selamet më të përzemërta, ia dërgojmë sot në këtë ditë dhe në çdo ditë, zotërisë së bijve të Ademit, Hz. Muhammedit (a.s), i cili lutej: “All-llahumme më ruaj nga paaftësia për të punuar dhe nga dembelizmi…”[2]
 
Të nderuar, motra dhe vëllezër besimtarë,
 
Një prej temave të neglizhuara kohëve të fundit në realitetet e jetës tonë të përditshme, është pa dyshim edhe puna, angazhimi për të fituar nga hallalli i duarve dhe sakrifica për familjen dhe komunitetin.
           
Po lexoja një trajtim shumë interesant, që dijetari bashkëkohor, Shejkh Ali Esh-Sherbexhi i bën vlerës që ka shfrytëzimi i kohës në jetën e muslimanit në drejtim të punës, fitimit të hallallit, prodhimit, shfrytëzimit të mundësive të shumta, për të bërë diçka të dobishme në jetë.

Ndër të tjera, ai thekson: “Fitimi hallall dhe kërkimi i rizkut nga burimet e tij legjitime, është një urdhëresë e detyruar për muslimanin e pjekur, sepse nëpërmjet punës ai arrin të mjaftojë veten, familjen, si dhe të shtrijë dorën e ndihmës ndaj nevojtarit e skamnorit. Jo vetëm kaq, por edhe të kontribuojë në zhvillimin e resurseve të vendit të tij, lulëzimin e jetës dhe realizimin e mirëqenies!”[3]

Nga këtu, nuk ka sesi të mos gëzohemi dhe të mbushemi me optimizëm për të sotmen dhe të ardhmen, kur Resulull-llahu (a.s) na jep sihariq se: “Ai që del të punojë për të ushqyer fëmijët e tij të vegjël, është në rrugën e All-llahut. Edhe nëse del të punojë për të ushqyer dy prindit e tij të moshuar, është në rrugën e All-llahut. Edhe nëse del të punojë për të ruajtur veten e tij nga harami, është në rrugën e All-llahut. Ndërsa ai që del të punojë për të rënë në sytë e tjerëve, a për t’u mburrur (plot egoizëm) me punën e tij, ai është në rrugën e shejtanit!”[4]
 
Të dashur të pranishëm,
 
Feja jonë islame na edukon me frymën e punës dhe sakrificës në jetë. Transmetohet se Hz. Omeri (r.a) i kishte thënë një ditë disa të rinjve: “Mos të frenohet ndonjëri prej jush nga kërkimi i rizkut, duke thënë: “All-llahumme më furnizo me rizk”, sepse ju e dini se nga qielli nuk bie as ar, as argjend!”[5]

E kishte thënë këtë, jo për të ndaluar lutjet, jo, aspak! Por, për t’i edukuar të rinjtë se puna dhe angazhimi për të fituar rizkun hallall është një mirësi e madhe, që e bën njeriun të jetojë me nder e krenari në jetën e tij.

Për këtë, Resulull-llahu (a.s) thoshte: “Ku ka njeri me shpërblim më të madh sesa ai që shpenzon për fëmijët e tij të vegjël, duke i mbrojtur nga harami? U sjell All-llahu dobi prej punës së tij dhe i mjafton.”[6] Pra, i ushqen nga puna e duarve të tij dhe i mjafton nga uria, etja, dhe nevojat që kanë.

Sot, është e nevojshme që të rinjtë muslimanë të mos e humbin kohën e tyre, pa dobi, por të angazhohen e të sakrifikojnë në kërkim të hallallit. Sepse ai që punon dhe mbështetet në All-llahun, ai do të ketë sukses dhe mbarësi në jetë. Do të punojë pastër, do të fitojë pastër, do të shpenzojë nga pasuria e tij dhe nëpërmjet saj do të arrijë kënaqësinë e Zotit!

Ka shumë të rinj, në ditët tona, që sillen vërdallë, pa punë, pa dritë shprese, plot pesimizëm e shpesh edhe demoralizim, nga mungesa e politikave të punës dhe zhvillimit të begative, me të cilat Zoti e begatuar këtë vend.

Nga ana tjetër, ka shumë të rinj muslimanë, të cilët janë përkushtuar në zanate e punë të ndryshme, kanë hapur biznese, sado të vogla qofshin. Shpesh, këto biznese i etiketojnë edhe me termin “hallall”. Natyrshëm, muslimani nuk punon vetëm se hallall, pastër e ndershëm.

Por, ndoshta, meqë haramet janë përhapur gjithandej dhe fatkeqësisht edhe në bizneset e shumë muslimanëve me emër, këta të rinj janë detyruar të specifikojnë se puna e tyre është brenda kufijve të hallallit. Për këtë, ata duhet të jenë të kujdesshëm dyfish. Së pari, për vetë punën dhe zanatin e tyre. Së dyti, për të justifikuar me nder dhe krenari termin “hallall”, që ia shoqërojnë bizneseve dhe zanateve të tyre, Zoti u dhashtë të mbarën!

Sepse ai që hap një biznes dhe i paraprin emrit të zanatit të tij me fjalën “hallall”, nëse nuk është korrekt me veten dhe etikën islame në punë, ai është më i dëmshëm se pala e parë. Më qëlloi një ditë të hy në një biznes “hallalli”. Punëtori i parë që më doli në ballë, ishte veshur me pantallona të shkurtra, përtej kufirit të auretit, mbante një cigare në gojë, teksa shijonte një këngë që dëgjohej në sfond nga një manjetofon i hapur, me zë të lartë..!?
 
Të dashurit e mi,
 
Fryma e punës dhe e dobisë nëpërmjet saj, qëndron në themelet e edukatës së muslimanit. Resulull-llahu (a.s) thoshte: “Cilido musliman që mbjell një fidan, apo një arë, prej së cilës ushqehet zogu, njeriu a bagëtia, atij do t’i regjistrohet si sadeka.”[7]

Lexova para disa ditësh se një fshatar, në një zonë të Turqisë, kishte vendosur një tabelë të madhe në një cep të arës së tij, ku kishte mbjellur lloj-lloj frutash. Në të shkruhej: “Kushdo që kalon nga kjo arë dhe ha diçka prej saj, e ka hallall”. Subhanallah, sa bukur. I lumi ai!

Në tregjet e Damaskut, në shumë tezga, ku shkon të blesh, do të gjesh tabela të vogla të vendosura mbi mallrat e larmishme, ku shënohet: “Provoje, e ke hallall”!

Prandaj, mesazhi im i kësaj jave i kushtohet pikërisht nxitjes për të punuar, për të fituar zanate, për të kërkuar punë, për të dhënë shembullin tonë si muslimanë nëpërmjet punës dhe sakrificës në të.

U them shumë të rinjve besimtarë: Shkoni dhe mësoni zanate si: gdhendja në dru, punimi i gurit, zdrukthëtaria, punimi i hekurit, rrobaqepësia speciale, imtësitë e elektronikës, kuzhina.

Hapni lokale dhe restorante, pa pije dhe ushqime të ndaluara dhe, servirni bukur dhe me shije atë që kërkojnë klientët. Hapni punishta ëmbëlsirash, sera lulesh etj, por, çdo gjë që të bëni, bëjeni me shpirt, me plot përkushtim, respektojeni klientin dhe nderojeni atë. Mos e lini të presë atë që ju ka ardhur në punishte, në dyqan, në lokal, në restorant a kudo qoftë puna e juaj!

Dhe, asnjëherë të mos kini turp nga ajo që bëni, sepse çfarëdo që të bëni në jetë, shoqëruar me besim dhe frikën e Zotit, është punë e pastër, punë e hajrit, punë që të nderon.

Për këtë, Resulull-llahu (a.s) udhëzonte: “Pasha Atë, që e ka shpirtin tim në dorën e Tij, të marrë ndonjëri prej jush litarët e tij dhe të lidhë drunj mbi shpinë, është më e mirë për të sesa të shkojë e të lypë nga njerëzit; dikush i jep e dikush jo!”[8]

Gjithashtu, thoshte: “Janë disa gjynahe që nuk i fshin as namazi, as agjërimi, as haxhi, as umreja, por i fshin shqetësimi për kërkimin e jetesës!”[9]
 
Më lejoni ta përfundoj me një shembull të mrekullueshëm nga nëna e jonë, Zejneb bint Xhahsh (r.a) dhe lidhja  e saj me hadithin: “Ajo që më së shpejti do më ndjekë nga kjo botë, është më bamirësja ndër ju!”[10]

Hz. Aishja (r.a), nëna e besimtarëve, tregon se: “… E para grua që ndërroi jetë pas Resulull-llahut (a.s), ishte Zejneb bint Xhahsh (r.a)… Ajo punonte me duart e saj lëkurat dhe jepte sadeka.”[11]
 
All-llahumme na bëj prej atyre që dëgjojnë fjalën dhe veprojnë më të mirën e saj.
Vel-hamdulil-lahi rabbil-alemine!

Imam Muhamed B. Sytari
Myfti i Zonës Shkodër

(Hytbe e mbajtur në xhaminë e Perashit)
Shkodër, më 31 korrik 2015

[1] Kur’ani, El-Mulk: 15.
[2] Imam Hakimi dhe Bejhekiu, në një hadith të gjatë të transmetuar nga Enesi (r.a).
[3] Shejkh Ali Esh-Sherbexhi, “El-erbaunel-mukhtare fil-fedailid-dinijjeti vel-insanijje”, botimi i parë, Kuvajt, 2006, f. 394.
[4] Transmetuar nga Imam Tabaraniu, ndërsa Mundhiru ka thënë: “Burrat e zinxhirit të tij, janë burra të hadithit të saktë”.
[5] Imam Shihabuddin ibn Muhammed El-Ebshihi, “El-Mustatraf fi kul-li fennin mustadhraf”, Bejrut, 1981, f. 304.
[6] Transmetuar nga Imam Muslimi, nga Ebu Kilabe (r.a).
[7] Transmetuar nga Bukhariu dhe Muslimi.
[8] Transmetuar nga Bukhariu.
[9] Transmetuar nga Ebu Nuajmi në “El-Hilje” dhe Ibn Asakir, nga Ebu Hurejra (r.a). Imam Sujuti e ka regjistruar në “El-Xhamiu-Sagir”, me nr. 2461.
[10] Transmetuar nga Bukhariu, nga Aishja (r.a).
[11] Nedhir Mektebi, “Safahatun nejjiratun min hajatis-sabikat”, botimi i dytë, Bejrut, 1996, f. 157. (Me përshtatje të lehtë të dy transmetimeve të ngjarjes. M.S.)

 

---