“Tek ta bëjmë këtë, vallë, ç’dëm na vjen?”

Të gjitha falënderimet e plota dhe madhështia absolute i takojnë vetëm All-llahut, Zotit të Vetëm të gjithësisë, i Cili urdhëron në Kur’anin Famëlartë: “O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, në mënyrë që të bëheni të devotshëm”[1]

Salavatet dhe selamet më të përzemërta ia dërgojmë sot, në këtë ditë dhe në çdo ditë të jetës tonë, zotërisë së bijve të Ademit, Hz. Muhammedit (a.s), i cili thoshte: “Në xhennet është një derë që quhet “Er-Rejjan”, prej së cilës do të hyjnë agjëruesit në ditën e kiametit. Askush pos tyre nuk do të hyjë me ta. Do të thuhet: Ku janë agjëruesit? Dhe do të hyjnë prej saj. E, kur të hyjë i fundit prej tyre, ajo do të mbyllet dhe askush nuk do të hyjë prej saj!”[2]

Të dashur vëllezër dhe motra, agjërues të Ramazanit,

Po lexoja këto ditë, në një prej librave të vjetër të dijetarit të shquar të Bagdadit, Imam Ibn Ebid-Dunja (208-281 h.), mbi vlerën dhe dobitë e agjërimit, ku më tërhoqi vëmendjen një hadith, në të cilin transmetohet se Resulull-llahu (a.s) ka thënë: “Pasha Atë, për të cilën betohet, juve ju ka ardhur një muaj, që asnjëherë nuk ju ka ardhur muslimanëve një muaj më i mirë për ta, se ky. As hipokritëve, nuk ju ka ardhur një muaj më i dëmshëm për ta, se ky… Ai është fitore për besimtarin, peshë e rëndë për hipokritin…”[3]

Argumentet e shumta nga Kur’ani, librat e hadithit, tefsirit, jurisprudencës islame, historisë, shëndetësisë etj, po na vërtetojnë përherë e më shumë se agjërimi i muajit Ramazan ka dobi të panumërta, në shumë dimensione jetike. Prandaj, përherë e më shumë, njerëzia po tërhiqet drejt përqafimit të Islamit, duke e studiuar vlerën e madhe dhe dobitë e shumta të agjërimit, të përmendura ndër shekuj.

Megjithatë, në realitetet e sotme, konstatojmë se akoma, shumë pjestarë të shoqërisë tonë, nuk e kanë kuptuar si duhet vlerën e agjërimit, nuk e kanë guximin e duhur për ta ndalur furinë e egos dhe arrogancën e rutinës së përditshme, për t’u frenuar për hatër të Zotit, që për të mirën tonë na e ka obliguar agjërimin e këtij muaji.

Përtej kësaj, të gjithë ne jemi të ftuar të kuptojmë dhe të reflektojmë në jetën tonë të përditshme faktin se “agjërimi është një adhurim që e pastron egon, që e lartëson moralin, që realizon mëshirimin në mesin tonë. Me agjërim përpiqemi drejt durimit[4], trupi pastrohet nga mbetje të dëmshme, nga shumë helme vrastare”[5] Dhe se “agjërimi e përgatit përshpirtësinë e agjëruesit drejt përkushtimit dhe drojes së All-llahut, duke marrë parasysh se agjërimi e dobëson epshin, që konsiderohet si nëna e të këqijave…”[6]

Nga këtu, më lejoni të pyes, me gjuhën e Imamit Ibn Kajjim El-Xheuzijje (691-751), i cili duke u ndalur pikërisht tek ndikimi i epsheve dhe egos në jetën e njeriut, shkruante: [Domosdoshmërish duhet të dimë se gjynahet dhe devijimet dëmtojnë dhe se dëmi i tyre për zemrën është si helmi për trupin… Çfarë i nxori dy prindët tanë nga xhenneti, vendi i kënaqësive, dritës e gëzimit, drejt vendit të dhembjes, mërzive dhe fatkeqësive? Çfarë e nxori Iblisin nga mbretëria e qiellit, duke e dëbuar e mallkuar?... Çfarë u bë shkak për mbytjen e banorëve të tokës, saqë uji mbërriti deri mbi majat e maleve? Çfarë u bë shkak që erërat e forta të përpinin popullin e Adit, duke i hedhur të vdekur mbi faqen e dheut?... Çfarë u bë shkak që fshatrat e popullit të Lutit të përmbyseshin mbi ta, duke i shkatërruar tërësisht si popull dhe duke u pasuar ky shkatërrim me gurë që binin nga qielli, si dëshmi e një ndëshkimi të paprecedent? Çfarë u bë shkak që mbi popullin e Shuajbit të vërshonin retë e ndëshkimit, si hije të forta, prej të cilave dilte zjarr shkatërrues? Çfarë u bë shkak që Faraoni dhe njerëzit e tij të mbyteshin në det..?

… Në “Musned-in” e Imam Ahmedit, transmetohet nga Ummi Seleme, që thoshte: E kam dëgjuar Resulull-llahun (a.s) të thoshte: “Kur të shfaqen gjynahet në ymmetin tim, do t’i përfshijë All-llahu me një ndëshkim nga ana e Tij” - I thashë: O i dërguar i All-llahut, a nuk do të ketë njerëz të mirë atë ditë? - Tha: Do të ketë! - I thashë: Po çfarë do të bëhet me ta? - Tha: Do të goditen nga ajo që do të godasë njerëzit, pastaj do të shkojnë në faljen e All-llahut dhe pëlqimin e Tij”][7]

Të nderuar të pranishëm,

Muaji i madhëruar i Ramazanit vjen pikërisht për të na zgjuar vëmendjen e besimit dhe ndërgjegjen tonë të nënshtrimit dhe disiplinës në hak të Zotit. Vjen për të shëruar plagët e marra nga një periudhë e gjatë hutimi, ku shumëkush ka harruar namazin, lutjet e sinqerta, sexhden dhe namazin e natës, salavatet dhe ëmbëlsinë e tubimeve të dhikrit, sadekanë dhe ndihmën ndaj atyre që kanë nevojë, bujarinë e shpirtit dhe largimin nga kopracia e thekur a babëzia para miradive të kësaj bote, sinqeritetin dhe zemrën e pastër ndaj kujtdo.

Qëndrimi pa ngrënë dhe pa pirë, për një periudhë relativisht të gjatë, sidomos, kur agjërimi i Ramazanit vjen në stinën e verës, si këto vitet e fundit, na bën të reflektojmë edhe për ata që nuk kanë, skamnorët, (që sa të shumtë janë në këtë vend, që nuk diti një herë të dalë nga skamja dhe varfëria?!) Agjërimi na nxit të jemi kursimtarë të ekuilibruar në jetë, jo abuzues me mirësitë e dhëna nga Zoti, larg kopracisë dhe abuzimit.

Në këtë kontekst, po lexoja një hytbe të vjetër, të mbajtur nga Hafiz Ali Korça (1873-1957), në vitin 1924, ku ndër të tjera thotë: “Në kohët e luftës së përgjithçme, një grua mirësi-banjëse milionere n’Amerikë deklaroi me gazetë për të gëzuar jetimët q’u ishin vrarë atët e tyre në luftë dhe kishin mbetur urët e xhveshur, në të cilën gazetë thoshte: “Një ditë si ç’do atdhetar i mëshirshëm t’agjërojë edhe ajy që ka fuqi, le të ftojë disa nga miqt e dashur për drekë. Por, kur të shtrohet sofra (tryesa) gjithë sëhanët e pjatat t’i bjerë zbrazët, të mos hahet e të mos pihet fare. Pastaj i zoti i shtëpisë pas listës së gjellëve, të bëjë hesab sasinë e prishjeve që do të bëheshin për atë drekë dhe ato të holla të i a dërgojnë jetimëve”. Vërtet n’Amerikë shumë Zotërinj agjëruan një ditë dhe sasinë e të hollave që do të shkonin për atë drekë e hodhën në-për pjatat dhe i a dërguan komisionit dhe kësi soj për dobinë e jetimëve u mblodhën disa milion dollarë”[8]

Por, i dituri dhe i urti Hafiz Ali, vazhdon edhe më tej, me shumë largpamësi, teksa konkludon me të drejtë se: “Ne myslimanët të tmerohemi pak nga kjo Zonja shpirt-mire Amerikane, dhe tashti në Ramazan kur do të thërresim miqtë për iftar në qoftë se do të kursejmë pak, a se në ndafshim një pjesë të hollash nga shpenzimet e darkës, më duket se do të mblidhet një sasi fort e madhe. Për shembull, në Shqipëri… shuma do të bëjë 1.200.000 fr. sërmë, ahere ne myslimanët me një milion e dy qint mijë franga mundim të mbajmë si jetimët ashtu edhe medresenë e naltë. Tek ta bëjmë këtë, vallë, ç’dëm na vjen?”[9]

Të dashurit e mi,

Muaji i Ramazanit vjen pikërisht për të na bërë edhe të reflektojmë mbi forcën tonë në komunitet, mbi mundësinë tonë për të mos u përdorur për interesa të tjerëve, për aftësinë tonë për të qenë një trup i vetëm, një familje e madhe, një forcë pozitive, që ndërton, sidomos në kohë si këto, kur të shumtë kanë prishur e kanë shkatërruar dhe vazhdojnë ta bëjnë, pa droje e pa i vrarë ndërgjegjja e sëmurë..!

Muaji i Ramazanit vjen pikërisht, edhe për të na bërë të reflektojmë rreth asaj pyetje të ëmbël, por kumbuese dhe shumë domethënëse të dijetarit të urtë, të madhit Hafiz Ali: “Tek ta bëjmë këtë, vallë, ç’dëm na vjen?”

Imam Muhamed B. Sytari
Myfti i Zonës Shkodër

(Hytbe e mbajtur në xhaminë e Parrucës)
Shkodër, më 26 qershor 2015

[1] Kur’ani, El-Bekare: 183. (me përshtatje të lehtë nga version i H. Sherif Ahmetit).
[2] Transmetuar nga Imam Muslimi, nga Sehl ibn Sa’di (r.a).
[3] Imam Ibn Ebid-Dunja, “Fadailu Ramadan”, botimi i parë, Rijad, 1995, f. 41, ku përmend se hadithi në fjalë transmetohet nga Ibn Ebish-Shejbe, Imam Ahmedi, Ibn Khuzejme, Ibn Shahini dhe Bejhekiu, nga Ebu Hurejra (r.a).
[4] Në enciklopedinë e mrekullive shkencore në Kur’an dhe Hadith, autori, Jusuf El-Haxh Ahmed, ndër të tjera thekson se: “Agjërimi, si bindje logjike dhe praktikë e vazhdueshme, forcon shumë tek njeriu anët psikologjike, duke i forcuar durimin, qëndrueshmërinë, zotërimin e epsheve dhe dëshirave…” – Jusuf El-Haxh Ali, “Meusuatul-I’xhazil-ilmi”, botimi i tretë, Damask, 2003, f. 953.
[5] Shejkh Ali Esh-Sherbexhi, “El-erbaunel-mukhtare fil-fedailid-dinijjeti vel-insanijje”, botimi i parë, Kuvajt, 2006, f. 200-201.
[6] Afif Abdulfettah Tabara, “Rruhud-din el-Islami”, botimi i 30-të, Bejrut, 1995, f. 212.
[7] Imam Ibn Kajjim El-Xheuzijje, “Ed-dau ved-devau”, botimi i parë, Bejrut, 1990, f. 57-59.
[8] H. ALI, “Hutbe e Ramazan-i Sherifit”, revista “Zani i Naltë”, nr. 6, vit’ i I, Tiranë, 1924, f. 173-174. (Nga kolana “Zani i Naltë”, vëllimi i parë: 1923-1924-1925, botimet KMSH, Tiranë, 2014). (Me përshtatje të lehtë. M.S.)
[9] Po aty, f. 176-177.