“Namazi është i rëndë
dhe ymmeti yt janë të dobët…”
22 maj 2015
Të gjitha
falënderimet e plota dhe madhështia
absolute i takojnë vetëm All-llahut,
Krijuesit të gjithësisë. Atij, që
njeriun e krijoi në formën më të
përsosur, e bëri mëkëmbësin e Tij në
tokë, për ta ndërtuar dhe gjallëruar atë
me udhëzimin e Tij hyjnor.
Lëvdatat e plota ia kushtojmë Zotit
tonë, që e bëri namazin miraxh të
përditshëm drejt mirësisë, paqes dhe
bekimeve të Tij në jetën tonë. Atij, që
teksa na tregon për cilësitë e
besimtarëve të udhëzuar e triumfues, në
këtë jetë e në të përtejmen, në Kur’anin
Famëlartë, ndër të tjera thotë: “të
cilët i kryejnë rregullisht faljet.”[1]
Salavatet dhe përshëndetjet më të
përzemërta ia dërgojmë sot në këtë ditë
dhe në çdo ditë të jetës tonë, zotërisë
së bijve të Ademit, Hz. Muhammedit
(a.s), i cili u begatua me mrekullitë e
Israsë dhe Miraxhit, në një natë të
paqtë, ku u obligua falja e pesë
namazeve ditore për ymmetin islam, deri
në ditën e kiametit.
Të nderuar vëllezër dhe
motra besimtarë,
Po lexoja në historinë e Ibn Hishamit,
mbi mrekullinë e Israsë dhe Miraxhit,
sipas transmetimit të Ibn Mes’udit
(r.a), kur vëmendja ime u përqendrua tek
kthimi i Resulull-llahut (a.s) nga
takimi i tij me Zotin e botëve, ku u
obligua me faljen e pesëdhjetë namazeve
ditore.
Thotë Resulull-llahu (a.s): “Dhe u
ktheva. Kur kalova pranë Musait, të
birit të Imranit, miku juaj i dashur, më
pyeti se sa namaze m’u obliguan. I
thashë: “Pesëdhjetë namaze ditore.”
(Musai) Tha: “Namazi është i rëndë dhe
ymmeti yt janë të dobët, prandaj kthehu
tek Zoti yt dhe kërkoji lehtësim për
vete dhe për ymmetin tënd!”
U ktheva tek Zoti im dhe i kërkova
lehtësim për vete dhe për ymmetin tim. Më
lehtësoi me dhjetë (namaze). U largova
dhe kalova pranë Muasit, i cili më tha
të njëjtat fjalë dhe u ktheva sërish tek
Zoti im. Më lehtësoi me dhjetë të tjera.
Sërish u ktheva dhe më tha të njëjtat
fjalë. U ktheva tek Zoti im, që më
lehtësoi edhe me dhjetë të tjera, deri
sa përfundoi në pesë namaze. Pastaj u
ktheva tek Musai, i cili më kërkoi
sërish të kthehem tek Zoti im dhe të
kërkoj lehtësim. I thashë: Jam kthyer
disa herë tek Zoti im dhe më ka
lehtësuar, sa më erdhi turp prej Tij.
Nuk kthehem më!”[2]
Këto pesë namaze, ndonëse u lehtësuan
nga pesëdhjetë të tilla në origjinën e
obligueshmërisë, por ato do ta kenë
shpërblimin e dhjetëfishuar tek
All-llahu i Madhëruar, që tha: “O
Muhammed, këto janë pesë namaze, për çdo
ditë dhe natë. Secili namaz do të
shumëzohet me dhjetë, pra pesëdhjetë
namaze…”[3]
Motra dhe vëllezër të
nderuar,
Sa e vërtetë dhe reale tingëllon fjalë e
Hz. Musait (a.s): “Namazi është i rëndë
dhe ymmeti yt janë të dobët”[4],
teksa vërejmë dita-ditës, se ne nuk jemi
të rregullt me kryerjen e këtij adhurimi
të mrekullueshëm, i cili na u dhurua në
një natë të bekuar, si bekim e mëshirë
për ne!?
Dijetarët thonë se: “Qëllimi kryesor i
namazit është realizimi i lidhjes së
njeriut me Zotin e tij, nëpërmjet
rrugëve të nënshtrimit të tij dhe
përuljes para duarve të Zotit,
falënderimit për mirësitë e panumërta…
Sepse lidhja e vërtetë me All-llahun,
nuk mund të jetë vetëm se nëpërmjet
rrugëve të adhurimit, në krye të cilave
qëndron namazi!”[5]
Nga këtu, lind një pyetje: A nuk është
mosfalja e namazit argument i këtyre
realiteteve të hirta, që dëshmohen sot
në shoqërinë tonë, ku thirrjet për t’u
shkëputur nga Islami, sa vijnë e
forcohen, si një mallkim ogurzi mbi këtë
popull e këtë shoqëri?
Me fjalë të tjera, përse kjo neglizhencë
ndaj namazit, që na ushqen ditë pas dite
me prehje dhe paqe të brendshme, duke na
bërë individë më të mirë në një shoqëri,
që përherë e më shumë ka nevojë për
përmirësim dhe kthim nga Zoti?
A nuk na e ka vërtetuar Resulull-llahu
(a.s) këtë mirësi të namazit, kur ka
thënë: “Shembulli i pesë namazeve
ditore, është si shembulli i një lumi të
pastër e të rrjedhshëm në derën e
secilit prej jush, ku ai lahet pesë herë
në ditë. Si mendoni, sa papastërti do të
mbetet në trupin e secilit? – Thanë:
Asgjë, o i dërguar i All-llahut! Tha:
Namazet i pastrojnë gjynahet, siç i
pastron uji papastërtitë!”[6]
Po! Sepse, ai që falet me rregull, duke
e kontrolluar mbikëqyrjen e All-llahut
në jetën e tij, flet pak dhe ruhet nga
thashethemet. Nuk gënjen, nuk mashtron,
nuk bie në pesimizëm, nuk dorëzohet në
jetë, është këmbëngulës në realizimin e
të mirës, e ndalon të keqen me kurajo
dhe me kënaqësi, nuk fyen, nuk shan, nuk
mallkon, e ruan pastërtinë e jashtme,
pasi është mësuar të mbajë pastër
zemrën, të cilën ia ka dorëzuar
All-llahut Mëshirëbërës me vullnet e me
kënaqësi.
Dëgjoni se sa bukur e përshkruan
All-llahu i Madhëruar, në një hadith
kudsi, marrëdhënien e Tij me njeriun që
falet. Thotë (xh.sh): “E kam ndarë
namazin, në mes Meje dhe robit Tim, në
dy pjesë. Dhe robi Im, do të marrë atë
që kërkon. Kur robi Im thotë: “Elhamdu
lil-lahi rabbil-alemine”[7],
All-llahu thotë: “Më falënderoi me
lavde, robi Im”. Kur robi thotë:
“Er-Rrahmanirr-Rrahim”[8],
All-llahu thotë: “Më lavdëroi robi Im”.
Kur robi thotë: “Maliki jeumid-din”[9],
All-llahu thotë: “Më madhëroi robi Im”.
Kur robi thotë: “Ijjake na’budu ve
ijjake nestein”[10],
All-llahu thotë: “Kjo është në mes Meje
dhe robit Tim dhe, robi Im do të ketë
atë që kërkon”. Kur robi thotë:
“Ihdinas-siratal-mustekim,
siratal-ledhine en’amte alejhim
gajril-magdubi alejhim ve led-dal-lin”[11],
All-llahu thotë: “Kjo është e robit Tim
dhe robi Im do të ketë atë që kërkon”[12]
Prandaj, të parët tanë, që e kuptuan
drejtë vlerën e namazeve ditore në
raport me jetën e përditshme dhe
mundësinë e gabimit dhe rrëshqitjes në
gjynahe, ishin të rregullt dhe të
disiplinuar me namazet ditore.
Transmetohet se, kur vinte namazi, Hz.
Ebu Bekri (r.a) thoshte: “Ngrihuni drejt
zjarreve, që keni ndezur dhe fikini!”[13]
Pra, ngrihuni në namaz, që ju pastron
nga gabimet dhe gjynahet, që janë si
zjarri që djeg!
Të dashurit e mi,
Tema e namazit, mund të ketë përherë një
fillim dhe e ka të vështirë fundin, duke
parë madhështinë që i ka dhënë Zoti
këtij adhurimi dhe ndikimit të madh që
ka ai në sjelljen e njeriut, në
përmirësimin e jetës, në edukimin e
nefsit, në zbutjen e zemrës, në
ekuilibrimin e mendimeve etj.
Dua të përmend në këtë hytbe, një hadith
kudsi, shumë interesant e të dashur për
zemrën, të cilin shpresoj ta kuptojmë e
ta veprojmë në jetën tonë, për të
dëshmuar bukurinë e fesë islame,
mrekullitë e namazit dhe frutet e tij në
këtë jetë dhe në të përtejmen.
“Thotë All-llahu i Madhëruar: Namazin do
ta pranoj nga ai që është i përulur para
Madhërisë Sime, që nuk është arrogant
ndaj krijesave të Mia. Nga ai që e kalon
ditën me dhikrin Tim, që nuk është
insistues në gabimet e tij. Nga ai, që
ushqen të uriturin dhe strehon të
huajin, që mëshiron të voglin dhe
respekton të madhin. Ky është ai, që kur
të më kërkojë, do t'i jap, kur të lutet,
do t'i përgjigjem, kur të më
përgjërohet, do ta mëshiroj. Shembulli i
tij tek Unë, është si shembulli i
Firdeusit, ndër xhennete; frutet e tij
nuk ndryshojnë, gjendja e tij nuk
ndryshon!”[14]
Ja, pra, ky është namazi, kjo është
falja e pesë kohëve ditore dhe përtej
tyre; besim dhe bindje, besnikëri dhe
fisnikëri, edukim nefsi dhe moral,
bujari dhe respekt, nënshtrim dhe lutje
para duarve të Krijuesit!
Në përfundim të kësaj hytbeje, më lejoni
të sjell në vëmendjen tuaj një rrëfim
nga libri “Shpirti”, i Ibn Kajjimit, ku
thotë: “Tregon Jezid ibn Haruni, se një
person i quajtur Ibn Mina, doli një ditë
në një xhenaze dhe pasi mbërriti tek
varreza, u ndal në një cep. Thotë: Aty
fala dy rekate, pastaj u mbështeta tek
një varr aty pranë. Pasha All-llahun
zemra ime ishte zgjuar, kur dëgjova një
zë nga ai varr, që më tha: “Largohu nga
unë, mos më dëmto, pasi ju jeni njerëz
që punoni, por nuk dini, ndërsa ne
dijmë, por nuk mund të punojmë më! Sikur
të kem mundësi të falem sa ato dy
rekate, është më e dashur për mua se aq
e kaq!”[15]
All-llahu na bëftë prej atyre që e
kuptojnë vlerën e namazit, që e falin
atë me rregull, që edukojnë fëmijët e
tyre me namazin, duke u bërë fillimisht
shembull personal në faljen e namazit;
në shtëpi, në xhami, në punë, në zyrë,
në punishte, në udhëtim e kudo që të
jemi, në momentin e thirrjes për
shpëtim! Amin!
Imam
Muhamed B. Sytari
Myfti i Zonës Shkodër
(Hytbe e mbajtur në xhaminë e Tophanës)
Shkodër, më 22 maj 2015
[1] Kur’ani,
El-Mu’minune: 9. Përkthimi i kuptimeve
të këtij ajeti është marrë nga prof.
Hasan I. Nahi, “Kurani i Madhërishëm”,
AIITC, botimi i 6-të, Tiranë, 2008, f.
375.
[2] Ibn Hisham,
“Es-siretun-nebevijje”, botimi i 4-t,
Bejrut, 1999, vëll. II, f. 37-38.
[3] Transmetuar
nga Imam Bukhariu, nga Enes ibn Malik
(r.a) dhe Malik ibn Sa’sa’ (r.a).
[4] Ibn Hisham,
vep. e cit., vëll. II, f. 37-38.
[5] Afif
Abdulfettah Tabara, “Ruhud-din
el-islami”, botimi i 30-të, Bejrut,
gusht, 1995, f. 164.
[6] Transmetuar
nga Muslimi, nga Xhabiri (r.a).
[7] Përkthimi i
kuptimeve të sures “El-Fatiha”, që në
versionin shqip, nga prof. Hasan I.
Nahi, vjen kështu: “Çdo lavdërim i
përket All-llahut, Zotit të botëve”
[8] “të
Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit”.
[9] “Sunduesit
të Ditës së Gjykimit”.
[10] “Vetëm Ty
të adhurojmë dhe vetëm prej Teje ndihmë
kërkojmë”.
[11] “Udhëzona
në rrugën e drejtë! Në rrugën e atyre që
u ke dhuruar mirësi e jo në të atyre që
kanë shkaktuar zemërimin Tënd, as në të
atyre që janë të humbur!”.
[12]
Transmetuar nga gjashtë imamët kryesorë,
përveç Bukhariut, nga Ebu Hurejra (r.a).
Si në koleksionin e Ebu Abdurrahman
Kemal ibn Besjuni El-Ebjani, “Mu’xhem
el-ehadithul-kudsijjetus-sahihati ve
meaha el-erbaunel-kudsijje li Mola Ali”,
botimi i parë, Bejrut, 1993, f. 316-317.
[13] Ebu Hamid
El-Gazali, “Ihjau ulumiddin”, botimi i
parë, Bejrut, 2000, vëll. I, f. 201.
[14]
Transmetuar nga Darekutniu, nga Ali ibn
Ebi Talib (r.a), siç e ka koleksionuar
muhadithi i Shamit, Imam Ibn Asakir
(499-571 h.), në përmbledhjen e tij:
"Med'hut-tevadu ve dhemmul-kibr",
Damask-Bejrut, 1993, f. 35.
[15] Ibn Kajjim
El-Xheuzijje, “Er-Ruh”, botimi i tretë,
Damask-Bejrut, 1998, f. 61.