Myftinia Shkodër

Të gjitha falënderimet e plota dhe madhështia absolute i takojnë vetëm All-llahut Fuqiplotë, i Cili nëpërmjet Fjalës së Tij na udhëzoi drejt frymës së drojes së Tij në jetë dhe respektimit të marrëdhënieve farefisnore, kur tha: “Dhe kinie frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni dhe ruajeni farefisin (akraballëkun)”[1]
           
Salavatet dhe përshëndetjet më të përzemërta ia dërgojmë sot në këtë ditë dhe në çdo ditë të jetës, zotërisë tonë, Hz. Muhammedit (a.s), i cili na mësoi se: “Kush beson në All-llahun dhe në jetën e përtejme, le të ruajë lidhjet farefisnore”[2] dhe se: “Nuk do të hyjë në xhennet ai që shkëput lidhjet farefisnore”[3]

Të dashur vëllezër dhe motra besimtarë,

Para disa ditësh, një i ri musliman, më kërkoi t’i shpjegoj diçka rreth marrëdhënieve farefisnore në Islam, sepse, siç edhe më shkruante, ai kishte një problem serioz me disa të afërm, që mundoheshin t’i argumentonin se nuk ka nevojë për hyrje-dalje, pa asnjë lloj arsyetimi a problem paraprak. E keqja e madhe ishte, se personat e tij të afërt, justifikoheshin se ky distancim e ka origjinën në arsyetime islame.
           
Shqetësimi i vëllaut tonë të nderuar më shtyu të shkruaj dhe të flas rreth kësaj teme, në kufijt e hytbes së xhumasë, me qëllimin e mirë të tërheqjes së vëmendjes së besimtarëve, se marrëdhëniet farefisnore kanë një vend të veçantë në jetën familjare e shoqërore të muslimanit.
           
Nuk është e vërtetë se Islami nxit a thërret drejt distancimit me të afërmit dhe farefisin, përkundrazi. Ajetet e shumta kur’anore dhe hadithet e sakta të panumërta, janë argumenti më i mirë dhe thirrja më e pastër drejt korrigjimit të këtyre marrëdhënieve dhe forcimit të tyre, në kuadër të harmonisë familjare dhe shoqërore.
           
“Imam El-Ajni, në shpjegimin e tij të haditheve të Imam Bukhariut, sqaron se ruajtja e lidhjes farefisnore, nënkupton bamirësinë ndaj të afërmve nga gjaku dhe miqësia, butësinë ndaj tyre, marrjen me të mirë, përkujdesjen ndaj gjendjes së tyre, edhe kur ata largohen a sillen keq. Ndërsa prishje e marrëdhënieve farefisnore, është prishja e krejt sa u përmend më lart.

Ndërsa Imam Neveviu thotë se vërtetësia e lidhjes farefisnore është: butësia dhe mëshira (ndaj tyre)”[4]

E, natyrshëm, perfeksionimi i ruajtjes së kësaj fryme në marrëdhënie me farefisin, buron nga gjendja e besimit dhe niveli i tij në zemrën dhe jetën e secilit prej nesh.

Të nderuar të pranishëm,

Në fenë tonë, “muslimani e ka për detyrë të veprojë për respektimin e farefisit të tij, forcimin e marrëdhënieve me ta, edhe nëse ata e shkëpusin lidhjen, edhe nëse i bëjnë keq. Ai duhet të veprojë, që të dalë nga gjynahi i shkëputjes së lidhjeve farefisnore dhe të fitojë shpërblimin e lidhjes dhe afrimit. Sepse forcimi i lidhjeve farefisnore është prej mirësjelljes islame. Kulmi i kësaj mirësjellje është: të kontaktosh atë që të ka shkëputur, t’i japësh atij që të ndalon dhe të falësh atë që të ka bërë padrejtësi”[5]
           
Ne si muslimanë, duhet të forcojmë sa më tepër në mes vete mësimet dhe traditat e fesë tonë, jo të ndikohemi nga shembujt e perëndimit, ku kryesisht, njeriu është thjeshtë një krijesë materialiste, egoiste, që kqyr punën e vet dhe përherë e më tepër distancohet nga lidhjet farefisnore. Në Islam, farefisi është familje dhe familja ka shenjtëri tek ne!
           
Vetëm kur shqiptarët u larguan nga Islami dhe mësimet e tij, ndër ta nisën të dalin në pah shfaqje primitive, që duhet të na shqetësojnë e të na bëjnë përherë e më të vëmendshëm ndaj humnerave, drejt së cilave po rrugëton individi dhe shoqëria shqiptare.
Kohëve të fundit, përherë e më shumë po dëgjojmë e lexojmë për krimin në familje, për krimin në farefis e miqësi, për shkaqe krejtësisht banale, për interesa të ngushta materiale, që gjithsesi kthehen te mungesa e edukimit dhe disiplinës fetare në jetën e individit.
           
Nga këtu, dua të pyes se kur ka qenë hera e fundit, kur i ke dhënë selam vëllait, motrës, axhës e djalit të axhës, dajës e tezes, hallës e fëmijëve të tyre? Kur ka qenë hera e fundit që i ke dhënë dorën një të afërmi a je interesuar për të, qoftë edhe me një vizitë, një telefonatë, një sms, një email, një mesazh në ibox, a të ngjashme, sidomos sot, kur mjetet dhe mundësitë e komunikimit janë të shumta dhe të larmishme? Kur ke vizituar të sëmurin e fundit prej tyre? Ndërkohë që Resulull-llahu (a.s) thotë: “Të drejtat e muslimanit ndaj muslimanit janë gjashtë. E pyetën: Cilat janë këto të drejta, o i dërguar i All-llahut? Tha: Kur ta takosh, jepi selam (përshëndete), kur të ftojë, përgjigju, kur të kërkojë këshillë, këshilloje, kur të teshtitet e ta falënderojë All-llahun, uroje, kur të sëmuret, vizitoje, e kur të vdesë, pasoje xhenazen e tij”[6]
           
Në shoqërinë shqiptare, ka akoma familje e fise që kanë probleme të trashëguara nga periudha e errët e komunizmit, ku niveli i njerzillekut të disave ra aq poshtë, sa harruan Zotin, besimin, trashëgiminë familjare, genin e virtyteve më të mira qytetare, gjakun e fisin dhe nisën edhe spiunimet brenda familjes, për interesa cinike të një periudhe të çmendur.

Duhen thyer e shkrirë akujt, duhen falur të penduarit, duhen ruajtur kufijtë e Zotit në marrëdhëniet farefisnore e, gjykimi përfundimtar le t’i lihet Krijuesit në ditën e gjykimit!

Vëllezër dhe motra,

Në disa porosi të tij, Resulull-llahu (a.s) ka tërhequr vëmendjen tonë se ruajtja e marrëdhënieve farefisnore, është shkak për fitimin e kënaqësisë së All-llahut, shtimin dhe begatimin e rizkut dhe mirësi të tjera pa fund.

Transmetohet se i Dashtuni i jonë (a.s) ka thënë: “Ai që ka dëshirë të ketë begati në rizk, begati në kohë e jetë, le të ruajë lidhjet farefisnore”[7]

E kur një person e pyeti të dërguarin e All-llahut që ta udhëzonte drejt një pune që e afron me xhennetin dhe e largon nga xhehnemi, i tha: “Adhuroje All-llahun dhe mos i bëj shirk Atij, fale namazin, jepe zekatin dhe ruaji lidhjet farefisnore”[8]

E ndoshta, një ndër thëniet më të mrekullueshme  e më kulmore të Hz. Muhammedit (a.s) në lidhje me këtë temë dhe dimensionet e mëdha të ruajtes së lidhjeve farefisnore dhe miqësore në Islam, është edhe sihariqi i tij (a.s), kur tha: “Ju do ta çlironi Egjiptin (Misirin), një tokë ku përdoret kirati (monedha e përdorur asokohe atje). Kur të hyni atje, silluni mirë me ta, sepse ata kanë ndër ne besë dhe farefis!”[9], ose tha: “besë dhe miqësi!”

“Imam Neveviu shpjegon se farefisi i nënkuptuar këtu, është fakti se nëna e Hz. Ismailit (a.s), (prej nga rrjedh profeti ynë) Haxherja, është prej tyre, pra egjiptiane. Ndërsa miqësia e nënkuptuar është fakti se Marija (nëna e jonë, gruaja e profetit dhe nëna e djalit të tij, Ibrahimit), është prej tyre, pra egjiptiane.[10]

“Silluni mirë me ta, sepse ata kanë ndër ne besë dhe farefis!”[11], ose tha: “besë dhe miqësi!”

All-llahut të Madhëruar i lutemi të na bëjë prej atyre që e dëgjojnë fjalën dhe veprojnë më të mirën e saj, që ruajnë hakun e Zotit në familjet dhe farefisin e tyre dhe që dëshmohen si muslimanë ndërtues në jetën e tyre!

Imam Muhamed B. Sytari
Myfti i Zonës Shkodër
(Hytbe e mbajtur në xhaminë e “Dy Vajzave”)
Shkodër, më 3 prill 2015

[1] Kur’ani, En-Nisa: 1.
[2] Transmetuar nga Imam Bukhariu në “El-Edeb”.
[3] Transmetuar nga Imam Bukhariu në “El-Edeb”, po aty.
[4] Shejkh Ali Esh-Sherbexhi, “El-erbaunel-mukhtare fil-fedailid-dinijjeti vel-insanijje”, botimi i parë, Kuvajt, 2006, f. 312.
[5] Shejkh Ali Esh-Sherbexhi, vep. e cit., f.313.
[6] Transmetuar nga Muslimi etj, nga Ebu Hurejra (r.a).
[7] Transmetuar nga Bukhariu në “El-Edeb” dhe Muslimi.
[8] Transmetuar nga Bukhariu dhe Muslimi, nga Ebu Ejjub El-Ensariu (r.a).
[9] Transmetuar nga Muslimi, nga Ebu Dherri (r.a).
[10] Shejkh Ali Esh-Sherbexhi, vep. e cit., f. 319.
[11] Transmetuar nga Muslimi, nga Ebu Dherri (r.a).

 

---