Mos i thoni atij që ju shpreh selamin (besimin): “Nuk je besimtar!”
30 janar 2015
Të gjitha
falënderimet e plota dhe madhështia
absolute, i takojnë vetëm All-llahut,
Zotit të Vetëm të gjithësisë, Atij që
furnizon me mirësitë e Tij, të
përkushtuarin dhe gjynahqarin, të
udhëzuarin dhe të devijuarin dhe, tek i
Cili është kthimi i të gjithëve, në
ditën e madhe të llogarisë.
Salavatet dhe përshëndetjet më të
përzemërta ia dërgojmë sot në këtë ditë
e në çdo ditë zotërisë tonë, Hz.
Muhammedit (a.s), i cili thoshte: “Më të
dashurit tuaj për mua dhe ata që do të
ulen më afër meje prej jush, në ditën e
kiametit, janë më të sjellshmit ndër ju
në moral. Ndërsa, ata që do të jenë më
larg meje prej jush, në ditën e
kiametit, janë thashethemexhinjtë,
llafazanët dhe mendjemëdhenjtë”[1]
Të nderuar vëllezër dhe
motra,
Nga Ibni Omeri (r.a) transmetohet se i
Dërguari i All-llahut ka thënë: "Kur një
njeri i thotë vëllait të tij (musliman):
“O i pafé (kafir-qafir)”, atëherë njëri
prej të dyve është i përshtatshëm për
atë fjalë. Nëse ai është siç i ka thënë,
atëherë është në rregull, por nëse ai
nuk është si është emërtuar, atëherë
fjala i kthehet mbrapsht (atij që e ka
thënë)".[2]
Në vitet e para të hapjes së shoqërisë
sonë, pas rënies (në dukje) të murit të
hekurt komunist, shnderuesit të kombit
shqiptar, atëherë kur, edhe liria e
besimit ishte "liruar" nga burgjet e
ideologjisë më mizore dhe famëkeqe të
kohërave të fundit, dijetari dhe burri i
madh i kombit shqiptar, H. Vehbi S.
Gavoçi, paralajmëronte në librat e tij
për rrezikun e fenomenit të
“qafirizimit” të tjetrit. Asokohe, ne
nuk e dinim tamam se për çfarë bëhej
fjalë, ndonëse hijet e kësaj fryme
injorante, kishin nisur të përhapeshin
në mesin tonë.
Hoxha i jonë, shkruante: "Hapën disa
arabë të ardhur nga Rijadi një shkollë
në Cërrik të Elbasanit dhe mblodhën
shumë djelmosha për me ju mësue fenë
islame… Gja e mirë, mirëpo këta arabë
megjithëse shpenzohen nga bamirësit
muslimanë që kanë medh'hebe Hanefi,
Shafii, Maliki e Hanbeli, e shpenzuan
atë pasuni për me i mësu fëmijëve tanë
disa fjalë jashta medh'hebeve, si p.sh:
me vu burri duart në gjoks ose gadi deri
në fyt, më hapë kambët, me shpërvjelë
fundin e pantallonave, etj. Dhe ma e
randë se ato gjana, qe se filluan me
helmu zemrat e fëmijëve kundër
baballarëve dhe hoxhallarëve të tyre
duke ju thanë se ata krejt kanë kenë
larguar nga besimi, sa që një djalë
shqiptar u muar me atë fjalë e tha
përpara disa të tjerëve se: Baba i tij
ishte për zjarr mbasi ka kenë hanefi!...
I mjeri shpifës!".[3]
Ky lloj liberalizmi në përdorimin e disa
termave të tilla si: “qafir”, “në
zjarr”, “bidatli”, “i humbur”, “fasik”,
etj, për disa të paditur që hiqen si të
ditur, janë kthyer në modë thirrjeje, “e
megjithatë ata mendojnë se janë kah
bëjnë mirë”.[4]
Fillimisht, termi “qafir” në fjalorët e
gjuhës arabe dhe terminologjisë islame e
orientale përkthehet si vijon: “kefere,
kafir (qafir)”: “Njeriu që nuk beson në
Njësinë e Zotit, në Profetësinë e
Muhammedit (a.s) ose në legjislacionin
islam (Sheriatin), ose në të gjitha
sëbashku.”[5]
Ndërsa poligloti i shquar shkodran,
Tahir Dizdari, në kryeveprën e tij
“Fjalori i orientalizmave”, e përkthen
kështu këtë term: “qafír”: “Mohues, i
pabesë, i pafé, …, félëshues, … (simbas
botëkuptimit fetar) mosmirënjoftës, por
edhe anmik i atdheut…”[6],
ku e shoqëron edhe me shembuj nga
folklori ynë.
Ndërkohë, në terminologjinë e
jurisprudencës islame, termi “kufr”,
përkthehet edhe si: [ateizëm, blasfemi
(anglisht), absence de foi;
atheisme; incrédulité (frëngjisht), ose:
mohimi i Profetit (a.s) në atë, me të
cilën është dërguar, që konsiderohet si
dijeni fetare e domosdoshme. E kundërta
e besimit. Kufri është disa llojesh:
Kufër inkar: Kur njeriu mohon me zemër
dhe me gjuhë, duke mos besuar tek e
vërteta dhe duke mos e pranuar atë.
Kufrul-inad: Besimi në atë, me të cilën
është dërguar Muhammedi (a.s) me zemër
dhe mohimi i tij me gjuhë.
Kufrun-nifak: Kur njeriu nuk beson me
zemrën e tij atë, me të cilën është
dërguar Muhammedi (a.s), por e konfirmon
atë me gjuhën e tij.
Kufër mil-le: Kur njeriu vepron ato
gjëra që e nxjerrin nga Islami, qofshin
fjalë, vepra a bindje.
Kufër amel: Kur besimtari vepron gjynahe
që nuk e nxjerrin nga besimi, si thënia
e të Dërguarit: “Sharja e besimtarit
është devijim, vrasja e tij kufër”][7]
Të nderuar vëllezër dhe
motra,
Arsyeja se përse po i kthehem kësaj
teme, sot (në vitin 2004 kam shkruar:
“Qafirizimi, nuk është rruga e jonë”),
është pikërisht rreziku i keqpërdorimit
të këtij termi (“qafir” e të ngjashëm)
masivisht në mesin e muslimanëve,
sidomos nga të rinjtë.
Realitetet e sotme islame, po bëhen
përherë e më shumë dëshmitarë të
përdorimit plot injorancë të këtij
termi, sidomos nga një grup njerëzish,
që fenë po mundohen ta prezantojnë si
shfaqje të jashte, jo ndërtim i
brendshëm. Një grup njerëzish, që i gjen
thuajse në çdo xhami duke çuçuritur sa
në një cep, në një tjetër, duke u
munduar të bëjnë për vete, sidomos
rininë. Prej këtyre duhet pasur kujdes,
tamam, siç kujdesemi nga një i
infektuar, a sëmundje ngjitëse!?
Tradita e mirëfilltë islame, ajo që
buron nga Profeti i mëshirës dhe
pasuesit e tij të sinqertë është
dashuria dhe respektimi i tjetrit dhe i
mendimit të tij, pa dalë jashtë kufijve
të tolerancës dhe lirisë së mendimit.
Baza islame e të komunikuarit, nuk është
dhuna, imponimi i mendimit, vetëmburrja
e paragjykimi, por mirëkuptimi, dëshira
për dialog ndërtues, tolerancë maksimale
e shpirtmadhësia ndaj tjetrit, aq më
shumë ndaj muslimanit.
"Në dialog nuk ka gjykatës dhe të
gjykuar, vendimmarrës e të akuzuar. Dy
persona u mblodhën për të dialoguar me
njëri-tjetrin, ndërkohë që njëri i tha
tjetrit: A do të dialogojmë? I tha: Po.
Por me një kusht: Të mos nevrikosesh, të
mos inatohesh, të mos çuditesh, të mos e
bësh paragjykimin tënd argument, të kemi
si qëllim të përbashkët të drejtën dhe
të vërtetën dhe pjekurinë si bazë
të këtij takimi!".[8]
Dijetari i shquar bashkëkohor, El-Habib
Ali Zejnulabidin El-Xhifri, duke shkruar
për mentalitetin e tekfirit, thekson se:
“Dijetarët tanë kanë thënë: “Nëse
gjenden 99 shenja, që vërtetojnë se
muslimani ka rrëshqitur në kufër
(femohim) dhe një shenjë e vetme, që
vërteton qëndrimin e tij në Islam,
detyrë e Myftiut a Kadiut është të
punojë me këtë shenjë të vetme. Ky
rregull buron nga hadithi i
Resulull-llahut (a.s): “Mbrojini
muslimanët sa të mundni nga zbatimi i
ndëshkimeve, e nëse i gjeni një
justifikim muslimanit, lëreni të lirë.
Të gabojë Prijësi në falje, është më
mirë sesa të gabojë në ndëshkim!”[9]
(Nga: Sherhush-Shifa, i Molla Ali
El-Herevi Hanefiut)”[10]
Të nderuar vëllezër dhe
motra,
Duke folur rreth dialogut dhe
mirëkuptimit të muslimanëve në mes vete,
Shejkh Ahmed Keftaro, thot:
"Historikisht kemi jetuar në botën
islame me katër medh'hebe, ku të gjithë
respektonin dhe justifikonin
njëri-tjetrin. Shafiitë thonin: Mendimi
ynë është kështu, ndërsa zotërinjtë
hanefi kanë mendim tjetër… Malikitë
thonin: Mendimi ynë është kështu, ndërsa
zotërinjtë shafii kanë mendim tjetër… E
gjithë kjo në një kornizë dashurie,
mëshirimi e drejtësie që reflektonte
botëkuptimin social dhe qytetërues tek
ymeti, madje thuaj: Reflektonte edukimin
e vërtetë nga Profeti (a.s) tek brezat e
parë të këtij ymeti. Nuk do të gjesh në
këtë ymet një shafii që nuk e respekton
Ebu Hanifen, as ndonjë hanefi që s'e
nderon Imam Malikun, me gjithë
divergjencat prezente në mes medh'hebeve
të tyre, me të cilat mbushen librat e
jurisprudencës islame (fikhut).
Përkrah katër medh'hebeve, jurisprudenca
islame ecte përpara edhe me sakrificat e
Imamëve të tjerë të mëdhenj, si: Imam
Ibn Xherir et-Tabari, Imam Xhafer
es-Sadik, Imam Lejth ibn Sa'd, Imam
el-Euzai, e shumë prijës të tjerë, nga
mendimi dhe lodhja e të cilëve ymeti
arriti pasurinë më të madhe shkencore
dhe intelektuale.
Ndoshta përjashtimi i vetëm nga kjo liri
mendimi në Islam është pikërisht ajo
periudhë e zezë gjatë së cilës
Mu'tezilitë sunduan mbi disa drejtues të
shtetit abasit, gjë që solli përballimin
e mendimit divergjent me shpatën dhe
zjarrin…".[11]
All-llahut Mëshirëplotë i lutem të na
bëjë prej atyre që përfshihen në
mirësitë e ajetit kur’anor: "Dhe kapuni
që të gjithë ju për litarin (fenë dhe
Kur'anin) e All-llahut, e mos u
përçani!"[12] dhe
të na bëjë prej atyre që e dëgjojnë
fjalën dhe veprojnë më të mirën e saj.
Atij i lutem, t’i ruajë gjuhët tona nga
sprova e "qafirizimit" të vëllezërve
tanë muslimanë, për një arsye a një
tjetër dhe të na bëjë prej atyre që
vishen më begatitë e ajetit kur’anor: [E
mos i thoni atij që ju shpreh selamin
(besimin): “Nuk je besimtar!”][13]
All-llahumme Amin!
Imam Muhamed B. Sytari
Myfti i Zonës Shkodër
(Hytbe e mbajtur në xhaminë e Tophanës)
Shkodër, më 30 janar 2015
[1] Transmetuar nga Imam Tirmidhiu,
hadith hasen.
[2] Muttefekun
alejhi, dmth, i transmetuar nga Bukhariu
dhe Muslimi njëherazi.
[3] H. Vehbi
Sulejman Gavoçi, "Syneti e
bidati", Shkodër, 1994, f. 47.
[4] Kur'ani:
18:104.
[5] Shih
fjalorin arabisht-arabisht,
"El-mu'xhemul-arabijjul-esasi", i
përgatitur nga një grup prej gjuhëtarëve
të mëdhenj të arabishtes, nën udhëzimin
e Organizatës Arabe për Edukim, Kulturë
dhe Shkencë, f. 1046. (pa vit e vend
botimi).
[6] Tahir N.
Dizdari, “Fjalori i orientalizmave në
gjuhën shqipe”, Tiranë, 2005, f. 782.
[7] Prof. Dr.
Muhammed Ravas Kalahxhi, “Fjalor i
gjuhës së juristëve islamë”, botimi i
dytë, Bejrut, 2006, f. 351.
[8] Shejkh Ahmed
Keftaro, "Morali i dialogut dhe
divergjencës", në revistën "Edukata
islame", Prishtinë, nr. 72, f. 165.
[9] Transmetuar
nga Tirmidhiu etj, si dhe Hakimi që e ka
shpallur si sahih.
[10] El-Habib
Ali El-Xhifir, “Kundër tekfirit -8-“,
https://www.facebook.com/alhabibali.
[11] Shejkh
Ahmed Keftaro, "Morali i dialogut dhe
divergjencës", në revistën "Edukata
islame", nr. 72, f. 162- 163.
[12] Kur'ani:
3:103.
[13] Kur'ani:
4:94.