Myftinia Shkodër

Imam Muhamed B. Sytari
Myfti i Zonës Shkodër

Më 7 mars të vitit 1887 në Korçë u hap mësonjëtorja e parë shqipe. Mësues dhe drejtor i parë i saj ishte Pandeli Sotiri.

Normalisht, para kësaj ngjarje të shënuar kombëtare, lëvizja për mësimin e shqipes nëpërmjet abetareve ishte në vëmendjen e dijetarëve dhe edukatorëve të shquar të vendit tonë, në mesin e të cilëve përmendim Daut Boriçin, i cili në abetaren e tij të vitit 1869, udhëzon pastër dhe shqip: “Mos rri pa punë – Shko n’shkollë – Mos prito – Ndigjo këshillat e mira – Kur t’flasësh, mendo – Mos rrej etj”.[1] E gjithë këto udhëzime të urta me burim hyjnor, lidheshin ngushtë me urdhëresën e tij: “Xen me shkrue shqip”![2]
 
Prandaj, sot, në këtë ditë të shënuar për arsimin shqiptar, e kemi për detyrë fetare dhe kombëtare, të përulemi me respekt dhe nderim të thellë para veprës së edukatorëve dhe mësuesve të shqipes, gjuhës tonë të bukur, me të cilën kemi mundësi të shkruajmë e të shprehim atë që Zoti na mëson, drejt së cilës Ai na udhëzon.
 
Sot, të dashurit e mi, më shumë se asnjëherë tjetër, ne si shqiptarë, duhet të sillemi nga mësimi dhe dija, duke mos e humbur kohën dhe duke iu lutur Zotit të na japë begati dhe mbrojtje hyjnore në rrugëtimet tona drejt dijes, sepse, sikurse kanë thënë edhe të vjetrit tanë: “Shkrimi ngelet në libër, ndërsa autori shkrihet në dhé”. 

Korifeu i abetareve shqipe, Daut Boriçi, në disa prej shënimeve të shkruara, la testamentin e tij: “Mëso o bir, se injoranca është turp. Atë s’e pranon veçse gomari”! Ai njëkohësisht porositi dhe na mësoi: “Thotë Resulull-llahi (s.a.v.s): Ai që vdes në rrugën e kërkimit të dijes, vdes shehid”.[3]
 
Sot, në këtë ditë të shënuar, me një simbolikë të shtrenjtë kombëtare, nuk ka sesi të mos e falënderojmë me të madhe All-llahun (xh.sh), me këtë gjuhë të bukur shqipe, për mirësinë e madhe që na dha, duke na mundësuar ta shkruajmë e ta lexojmë gjuhën tonë të dashur, duke dëshmuar nëpërmjet saj, si çdo popull tjetër, botën e mendimit dhe të besimit, kulturën tonë popullore dhe trashëgiminë kombëtare, brez pas brezi.
 
Sot, është dita e përkujtimit të edukatorëve dhe mësuesve tanë të shtrenjtë, pa të cilët nuk do të ishim këta që jemi dhe, pa prezencën e të cilëve nuk mund të aspirojmë e të shohim drejt së ardhmes. Sepse mësuesi, është simbolikë hyjnore, mbështetje për njeriun në fazat e zhvillimit të tij dhe frymëzues drejt më të mirës cilësi, me të cilën Zoti e dalloi njeriun nga krijesat e tjera; dijes.
 
I mjafton nder dhe krenari mësuesve të mirësisë, edukatorëve të ndershëm, durimtarë e zemërbardhë, kudo që të jenë, se Vetë Zoti ia atribuoi Vetes së Tij mësuesinë. Ai u bë Mësues i Profetit (a.s), duke thënë: “… dhe të mësoi atë që nuk e dije…”.[4] Jo vetëm kaq, por, Zoti i gjithësisë e nderoi njerëzimin, kur nëpërmjet revelatës hyjnore na mësoi se Ai u bë Mësuesi i parë i njeriut, kur tha: “I mësoi njeriut atë që nuk e dinte”![5]
 
Prandaj, këshilla ime për të gjithë nxënësit dhe kërkuesit e dijes, është respekti, nderimi dhe përulja ndaj mësuesit, si një shenjë e nderimit dhe e vlerësimit ndaj kësaj mirësie të madhe me të cilën na ka rrethuar Zoti; mësuesit e të mirës!
 
Në hadithin e transmetuar nga Imam Ahmedi, mësojmë se Hz. Muhammedi (a.s) ka thënë: “Nuk është prej ymetit tim ai që nuk e respekton të madhin tonë, që nuk e mëshiron të voglin tonë dhe që nuk i njeh hakun e tij dijetarit tonë”[6], pra mësuesit!
 
Dijetari Ibnul-Muflih El-Makdesi (v. 763 h.), na tregon se: “Ibn Abdilberri ka thënë: I lejohet njeriut ta nderojë mësuesin e tij, duke iu ngritur në këmbë…”[7], që do të thotë se nderimi dhe respekti ndaj mësuesve tanë, nis që nga mirësjellja dhe modestia para tyre, ngritja në këmbë në vlerësim të gradës që u ka dhënë Zoti, duke i bërë mësues dhe edukatorë.
 
Dhe, i mjafton nder dhe krenari krejt mësuesve tanë të nderuar, që Resulull-llahu (a.s) tha: “… unë jam dërguar mësues”.[8] Njëkohësisht na tërhoqi vëmendjen drejt modelit të mësuesit të suksesshëm, që e duam dhe na do, teksa na mësoi se: “All-llahu nuk më ka dërguar mundues dhe arrogant, por më dërgoi mësues lehtësues”.[9]

Në koment të këtij hadithi, Imam Gazaliu thotë: “Nga veçoritë e artit të mësimdhënies, është edhe qortimi që mësuesi i bën nxënësit të tij për sjelljen e keqe, me butësi… nëpërmjet rrugëve të mëshirës, larg deklarimeve të tepërta që e dobësojnë autoritetin e mësuesit…”.[10]
 
Sot, teksa flasim për mësuesit dhe kërkuesit e dijes, dua t’i drejtohem me një këshillë të gjithë nxënësve tanë të dashur. Ju them, ashtu siç na kanë mësuar të parët tanë se: “Ai që nuk e përballon lodhjen dhe përuljen ndaj mësimit një orë, do të ngelet në përulësinë dhe nënshtrimin e injorancës përgjithmonë”![11]

Prandaj, përfitoni nga koha, mos e humbisni atë dhe lutjuni Zotit t’jua shtojë diturinë dhe edukatën me mësuesit tuaj, sepse nuk ka mirësi më të madhe për nxënësin e dijes, sesa t’i dhurojë Zoti mbarësi dhe begati në kohë, si dhe nderim e mirësjellje ndaj mësuesve të dijes!
 
Dikur kanë thënë: “Mësuesi dhe mjeku, të dy së bashku, nuk japin këshilla, nëse nuk nderohen. Duro, pra, sëmundjen tënde, nëse mjekun e nënçmon!  Duro, pra, injorancën tënde, nëse mësuesin nuk e respekton”![12]

Sepse, mësuesi, sidomos, kur është i rrethuar me urtësi dhe largpamësi, përpiqet gjithmonë të na udhëzojë, qoftë edhe më një kritikë simbolike, para së cilës, ne duhet të jemi mirënjohës dhe falënderues.
 
E kam dëgjuar nga Hoxha i jonë, Shejkh Ahmed Keftaro (All-llahu e mëshiroftë dhe e shpërbleftë), ngjarjen vijuese në mes tij dhe mësuesit të tij (njëkohësisht i ati), Shejkh Emin Keftaro. Thotë: “Isha i ri, kur Hoxha im më ngarkoi me një detyrë fetare, të cilën e kreva me shpejtësi, duke mos i dhënë hakun e duhur.  Më pas, gjatë dersit të asaj dite, Hoxha përmendi se disa, nuk i kryejnë si duhet detyrat që u ngarkohen. Unë, e kuptova se kam gabuar dhe nuk u ndjeva mirë. Pas dersit, vrapova në treg, ku bleva ca sheqer e ca çaj, të cilën ia solla mësuesit tim. Ai, më vështroi dhe më tha: A nuk je mërzitur prej meje? Unë i thashë: Si të mërzitem prej teje, kur ti don të më nxjerrësh nga errësira në dritë?!”.
 
All-llahu i mëshiroftë mësuesit tanë që nuk janë më, i begatoftë me mirësitë e Tij ata që janë në mesin tonë dhe prej të cilëve vazhdojmë të mësojmë. Na bëftë të denjë për të qenë mësues të urtë dhe kërkues durimtarë të dijes para duarve të atyre që u është dhënë dija! Amin!
 

Shkodër, më 7 mars 2014
(Hytbeja e xhumasë,
mbajtur, më 7. 3. 2014, në xhaminë e Medresesë)

[1] Po aty, fq. 92.
[2] Po aty, fq. 92.
[3] Nuk e kam verifikuar.
[4] Kur’ani, En-Nisa: 113.
[5] Kur’ani, El-Alak: 5.
[6] Transmetuar nga Imam Ahmedi, nga Ubade Ibni Samit (r.a).
[7] Me përshtatje nga Ibnul-Muflih El-Makdesi, “El-Adabush-Sher’ijjeh”, me verifikim të Shejkh Shuajb Arnautit dhe Umer El-Kajjam, botimi I tretë, 1999, Bejrut, vëll. I, fq. 439.
[8] Transmetuar nga Ibn Maxheh, Daremiu, nga Abdull-llah ibn Amr ibnul-As (r.a).
[9] Transmetruar nga Muslimi.
[10] Me përshtatje nga Shejkh Abdulfettah Ebu Gudda, “Er-Resulul-mual-lim”, botimi i dytë, 1997, Bejrut, fq. 11.
[11] Ebul-Hasen El-Maverdi, “Edebud-dunja ved-din”, 1987, Bejrut, fq. 67.
[12] Ebul-Hasen El-Maverdi, vep. e cit., fq. 67-68.