Imam Muhamed Sytari
Myfti i Zonës Shkodër
 
           

Resulull-llahi (a.s), na kujton se: "Shembulli i dijetarëve në tokë, është si shembulli i yjeve në qiell, njerëzit udhëzohen me ta në errësirat e tokës dhe të detit. Kur të fiken yjet, kërkuesit e udhëzimit, mund të humbasin rrugën".[1]
           
Nuk është e lehtë të përkufizosh personalitetin e shquar të dijetarit të madh, H. Vehbi Sulejman Gavoçi, vepra dhe misioni i të cilit nderon një komb, një ymet.
           
Ai është përkufizuar si një dijetar me “një ndikim shumë të mirë te studentët e dijes, të cilët mbajnë për të, në zemrat e tyre, dashurinë dhe nderimin, për të mirat që u jep, materialisht dhe moralisht, duke dhënë në këtë mënyrë imazhin e shembullit të lartë e të mirë, për të gjithë ata që e duan dhe bashkëpunojnë me të, sepse dijetari punëtor është shembull në këtë kohë që fjalët janë shtuar dhe punët janë pakësuar”, siç do të shkruante kryemyftiu i Sirisë Dr. Ahmed Keftaro.
           
Hoxha i jonë, është lindur në Shkodër në qershor të vitit 1923. Ai është brumosur me besimin, kulturën dhe qytetarinë e të atit, për të cilin kujton se: "Prej sifateve të mira që ka pasë baba, pastë rahmet, ka qenë mbështetja në veten e tij gjithmonë! Nuk ka qenë hoxhë, që përkëdhel pasanikët, apo që afrohet me zyrtarët. Kurrë nuk ka treguar se ka nevojë për dikë. Ndoshta e ka ngrënë bukën thatë, ka punuar si punëtorët, mirëpo kurrë s'e ka ulur kokën para kujt. Ka qenë me çallëm, me mjekër, ka qenë imam dhe hatib...
          
Ka besuar se Zoti të jep, ndërsa robi është i shtrenjtë dhe nuk të jep, vetëm nëse e ka caktuar Zoti (xh.sh).
          
Kemi mësuar prej tij me qenë të saktë! Nuk e di se baba jonë na ka gënjyer ndonjëherë, ose ka gënjyer dikë, ose dikush po thotë se ai po gënjen. Kemi mësuar prej tij djegien e zemrës dhe shpirtit, për të mësuar hallkun...”.[2]
           
Hoxha i nderuar, emigroi nga vendlindja në moshën 14 vjeçare, për arsye politike dhe për faktin se i ati kishte vënë re se Shqipëria po largohej dita-ditës nga feja dhe besimi.
           
Në vitin 1947, pas 10 viteve studime akademike në më të mirin universitet islam të botës, në atë kohë, “Ez’herin Sherifë”, Hoxha u kthye në Damask, prej ku nisi një rrugë të gjatë në mësimin e njerëzve, në përhapjen e mesazheve të harmonisë, besimit dhe ruajtjes së dinjitetit njerëzor me frikën e Zotit para syve!
           
Në aktivitetin e tij fetar, ndonëse larg Shqipërisë dhe Shkodrës, ai asnjëherë nuk e harroi origjinën e tij, as e shiti atë, as punoi për të mirën e vendit të tij për interesa materiale personale.
          
Shkruan: “Ndër artikujt e parë që kam shkruar është edhe "Asal-xhenneh" - (Shkopi i xhennetit), ku kam shkruar për Shqipërinë, vuajtjet që keni pësuar ju, vëllezërit e mi, pas vitit 1944. I pari artikull i imi ka qenë për ju, për vendin tim...”.[3]
          
Ylli i dijes së zotërisë tonë Vehbi S. Gavoçi, do të shndriste përherë e më shumë në botën islame, që me botimin e librave të parë, ku vetëm: “Femra myslimane”, do të ribotohej 14 herë në shumë shtete arabe islame. Ai do të pasonte me botimin e mbi 20 veprave origjinale në gjuhën arabe, redaktimin, studimin dhe verifikimin shkencor të dhjetra veprave të kolegëve të tij dijetarë, si dhe në botën islame shqipfolëse me rreth 30 tituj librash të botuar në Shkodër, Prishtinë, Shkup, Tiranë etj.
           
Kudo, në librat e Hirësisë së Tij, pas mbiemrit shënohet edhe llagepi: “El-Albani”, dmth, shqiptari, sepse ai ka besuar dhe beson se ky vend i ka rrënjët e thella në Islam dhe se asnjëherë nuk duhet të ndalemi nga angazhimi për të nxjerrë në pah kulturën, forcën e traditave dhe shpirtin islam tek shqiptarët!
           
Me dijen dhe përkushtimin e tij, Hoxha i madh i Shkodrës, i Shqipërisë dhe i mbarë ymetit islam, ka fituar një respekt të pashoq në mesin e dijetarëve, pa besimtarëve dhe pasuesve të shumtë të mesimeve të tij.
           
Në verën e 2001, kam qenë dëshmitar i një skene respekti dhe nderimi ndaj personalitetit të tij... Dijetari i njohur islam Dr. Beshir El-Bani, i puthte dorën duke i thënë: "Ti je hoxha dhe mësuesi ynë"! (Dijetari në fjalë, asokohe i kishte kaluar të 90-t).
          
Ai është dijetari, për të cilin, dijetari i madh Shejkh Abdulfettah Ebu Guddah, shkruan: “Profesor Shejkh Vehbi Sulejman Gavoçi, All-llahu e ruajtë dhe përfitoftë njerëzia dhe vendet e botës nga dija dhe mirësia e tij”.
          
Ai është këshilluesi i pashoq, për të cilin dijetari i shquar Dr. Mustafal-Khan, shkruan: “Nuk kam parë në të vetëm se burrin e mirë, këshillues dhe thirrës në rrugë të All-llahut me dije, udhëzim e këshillë...”.
          
Ai është mbrojtës i të vërtetave hyjnore, për të cilin mendimtari i shquar Dr. Said El-Buti shkruan: “Sot, e konsideroj si njërin ndër më të zgjedhurit që përfaqëson, me besimin, moralin, ruajtjen dhe sjelljen e tij, traditën e të parëve tanë të ndershëm, duke marrë parasysh edhe jetën e tij shkencore me botimet e shumta në ruajtje të së vërtetës”.
          
Ai është njohësi i mirë i jetës dhe veprës së Resulull-llahit (a.s), për të cilin ish-kryemyftiu i Kosovës, Dr. Rexhep Boja, dëshmon: “Gjithmonë i qetë dhe i gatshëm që kurdoherë t’u ndihmojë të tjerëve, shumë studentëve të interesuar iu mbante ligjërata plotësuese në Xhami të Pejgamberit nga lënda e Sires.
          
Po në këtë qytet, kurdo që lajmërohej për ndonjë ligjërim të Shejkh Vehbiut, edhe salla më e madhe nuk mund t’i pranonte të gjithë të interesuarit...”
          
Ai është njeriu me zemër të madhe që nuk e harroi asnjëherë vendin e tij, për të cilin dëshmohet se: "Sa herë që mblidhemi me të, e diskutojmë për gjëndjen në Shqipëri pas 1997, Profesori vetëm qan për atë gjëndje të keqe të vendit tonë…"!
          
Ai është shkolla e njerëzve të mirë, me kontribute për shoqërinë e tyre, kudo në botë, për të cilin, Thirrësi Islam shqiptar me banim në Amerikë, z. Burhanuddin Fili shkruan: “Kudo në Washington, Virxhinia, Florida, Kaliforni, Miçigan, e vende të tjera ku kam qenë, kam takuar studentë të H. Vehbi Gavoçit me grada shoqërore, që edhe sot e kësaj dite e ruajnë me krenari ndikimin e atij zotërie në formimin e tyre njerëzor, duke ia kushtuar atij udhëzimin e tyre në jetë…”.
          
Ai është dijetari-bamirës, për të cilin Imam Vehbi Ismaili (rahmet pastë) shkruan: “Kur u lirua Shqipëria, ai qe ndër të parët që shkroi shumë libra në gjuhën shqipe, libra të cilët ai i shpërndante falas. Me sa di unë ky ishte i vetmi me Hafiz Ibrahim Dalliun  që i shpërndante librat falas. Haxhi Vehbiu është Alim-Amil që nderon me veprat, dijen dhe moralin e tij fenë Islame dhe kombin shqiptar”.
          
Ai është H. Vehbi Sulejman Gavoçi, sot edhe “Qytetar Nderi” i Shkodrës.[4]
          
Ai është i pari që mendoi se ky vend ka nevojë për teologë të rinj, studiues të thelluar në fenë islame, që të ndihmojnë në rimëkëmbjen e Thirrjes Islame, pas kolerës komuniste, që e konsideronte si një “kryqëzatë famëkeqe” kundër Islamit dhe myslimanëve në Shqipëri, që e shkatërroi vendin dhe shpirtin e tij.
          
Në letrën e parë që na dërgonte, kur sapo kishim shkuar për studime në Damask, para 19 viteve, Hoxha na shkruante dhe na këshillonte:
          
"Më falni për vonesën në shkrimin e kësaj letre, pasi isha në Umre dhe vetëm dje filluan mësimet tek ne.
...
          
Unë kërkoj prej jush me duru, se jeta ka vështirësi e heqje, por ta dini se me durim, e liga kalon. Unë personalisht, kam kaluar ditët e studimeve në Misir, me bukën thatë. Të tjerët kanë kaluar edhe më keq, po unë ju këshilloj të lexoni librin: "Safahatun min sabril- ulema"[5]ku do të shihni, se si kanë duruar dijetarët dhe si kanë vuajtur në rrugën e kërkimit të dijes.
...
          
Dijeni mirë se ju po mësoheni për t'u bërë trashëgimtarët e Profetit (a.s), d.m.th, po punoni për një gradë më të lartë se çdo gradë e leximeve të tjera. E mira për ju është e pa përkufizuar.
          
Përfitoni prej kohës dhe rinisë, sa të mundeni, se koha nuk kthehet dhe rasti nuk vjen përherë! E di shumë mirë, se largimi nga familja është shumë i zorshëm, por kur të ktheheni Ulema është për të mirë se ktheheni me dije, ndërkohë që dikush tjetër kthehet me pak të holla.
          
Ndoshta shpresa dhe imagjinata për një jetë të lehtë e të kollajtë nuk ju plotësua, por duroni, se kur të shijoni ëmbëlsinë e mësimit, gjithçka do t'ju vijë e lehtë dhe e dashur, insha'All-llah.
...
          
Merruni me studime sa të keni mundësi, se vetëm me dije dhe vetëm me të i bëjmë nder vetes, familjes e krejt popullit…
          
Hoxha i jonë i dashur, është pa dyshim një ajet mëshirë dhe mirësie, që vërteton se kjo tokë dhe ky vend i ka rrënjët e forta në Islam dhe se bijtë e tij duhet të ndjehen krenarë dhe kryelartë me shembullin e Hirësisë së Tij, para gjithëkujt!
          
Ai është një shembull i pashoq i modestisë, i përuljes dhe marrëdhënies korrekte me Zotin. Si të thuash, ai është personifikim i thënies së njohur: “Zoti im, Ti je qëllimi im dhe pëlqimi Yt është kërkesa ime!”.
          
Në një letër, disa ditë para botimit të monografisë sime mbi jetën e tij, në maj, 2004 (për të cilën ai nuk ka pasur dëshirë), më shkruan: "Un nuk interesohem me u dukë e me pasë fotografina rastesh… Un jam model i vjetër, nuk më pëlqejnë zhurma, as fotografija...!
          
Këshilloj përherë: Mos më lavdroni, mos  m' zmadhoni se un vërtet jam i vogël. Perendia më ka përdorë si qole t' Tij dhe mburrem se jam qole e Tij (xh.xh)...".
           
All-llahut (xh.sh) i lutem t’i japë jetë të gjatë e shëndet të plotë Hoxhës tonë, që ta kemi përherë si një busull orientimi dhe një mbështetje shpirtërore në punën tonë dhe përpjekjet e sinqerta në shërbim të Thirrjes Islame.
           
All-llahu (xh.sh) e shpërbleftë për përkujdesjen e tij ndaj nesh dhe vullnetin e mirë për të kërkuar më të mirën për ne dhe studimet tona.

E dua Lejlanë sa të jem i gjallë, e nëse vdes,
dikë do të lë, Lejlanë ta dojë pasi të kem vdekur![6]

---

[1] Transmetuar nga Imam Ahmedi, nga Hasani (r.a). Shih: Imam Sujuti, "El-xhamius-sagir",  hadithi nr. 2441.
[2] Muhamed Sytari, “Vehbi Sulejman Gavoçi – dijetar nga dijetarët e ymmetit”, Prishtinë, 2005, fq. 26-27.
[3] Po aty, fq. 22.
[4] Ceremonia e dorëzimit të titullit: “Qytetar Nderi” për Hoxhën tonë Vehbi S. Gavoçi, u zhvillua ditën e shtunë, më 10 mars 2012, në një aktivitet të zhvilluar nga Myftinia Shkodër.
[5] "Faqe nga durimi i Ulemave", i autorit dhe dijetarit Abdul Fettah Ebu Guddah.
[6] Shejkh Zijad M. Humejdan, "Nibrasu da'vetin ve menaru hidaje", fq. 59

 

---